Γάμος 1919 Γεράνι Αμμοχώστου

Είναι φωτογραφία από το γάμο του Δημήτρη Κούσιου Λίμπουρα και της Δέσποινους Χ' Γιακουμή 1919 στο Γεράνι Αμμοχώστου, κουμπάροι είναι η Κατερίνα Ξιάρου αδελφή της Μαρικκούς, του Τζυρκα και του Ππαρα και ο Οικονομίδης από τα Άρδανα (το κονομιν) όπως συνήθιζαν να τον λένε.

Δευτέρα της Λαμπρής Γεράνι 1971

Πατήρ Γεώργιος, ιεροδιάκονος Νεόφυτος, ψάλτης Δημήτρης Kούσιου και ο Χρήστος Καλλή γιορταρης

Παναγιώτης Παπαγεωργίου

Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι πριν δυο χρόνια περίπου έλαβα μια πρόταση φιλίας στο facebook που προερχόταν από ένα φίλο από τα παλιά, από την δεκαετία του 1960, τον Αναστάσιο Τσουμαχίδη. Με βρήκε από κοινούς φίλους εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα. Με κυρίευσε βαθιά συγκίνηση. Ήλθαμε σε επικοινωνία. Αναθυμηθήκαμε τους παλιούς καλούς καιρούς όταν έδρευε στο Γεράνι , μεταξύ 1964 και 1967, στην τοποθεσία Παύλος ,ένα και κάτι χιλιόμετρα βόρεια του χωριού , μια ίλη αρμάτων του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος που αποτελούσε την αδιάτρητη ασπίδα της πατρίδας μας ενάντια σε κάθε ξένη επιβουλή και κυρίως της Τουρκίας.
Μου έστειλε ηλεκτρονικά και μια φωτογραφία από την εποχή εκείνη. Πρέπει να ήταν από εκδήλωση που έγινε στο στρατόπεδο για να τιμηθεί η εθνεγερτήριος επανάσταση του 1821.
Σε κάποια φάση τον πληροφόρησα για τη διδυμοποίηση μεταξύ Γερανίου Αμμοχώστου και Γερανίου Ρεθύμνης και τον προσκάλεσα να έλθει σε μια εκδήλωσή μας ως φιλοξενούμενος. Αντ' αυτού μου έστειλε ένα κείμενο να διαβαστεί κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Δεν θα πω περισσότερα. Το κείμενο του φίλου Τάσου μιλά από μόνο του. Θα το ανακοινώσω κατά τη φετινή συνεστίαση που θα γίνει στις 25 Νοεμβρίου. Σήμερα διαμένει με την οικογένειά του σε κοινότητα του Πηλίου. Ο θεός να τους έχει πάντα καλά.

Το κείμενο ..........

Αγαπητοί Γερανιώτες της ανδρειωμένης Κύπρου και σεις Γερανιώτες της λεβεντομάνας Κρήτης, χαίρομαι και σας καμαρώνω για την ευτυχία που σας αδέλφωσε. Τιμή σ΄αυτούς που έσπειραν την ιδέα της διδυμοποίησης των κοινοτήτων σας και σ' εκείνους που την καλλιέργησαν και την ανάπτυξαν. Είστε απ' τις ελάχιστες αδελφοποιήσεις που λειτουργεί ουσιαστικά και είναι βέβαιο ότι θα διατηρηθεί στους αιώνες, γιατί απλούστατα σας ενώνουν σταθερές κοινές αξίες και αρετές.
Φίλοι Γερανιώτες της Κύπρου, ευτύχησα να σας γνωρίσω και να ζήσω την ανθρωπιά σας σ' όλο το μεγαλείο της, όταν ανέλαβα τη διοίκηση του στρατοπέδου στις παρυφές του χωριού στους πρόποδες του παραδεισιακού Πενταδάχτυλου κάτω από την ιερή Καντάρα.
Στο εύωσμο Γεράνι σας βρήκα αυθεντικούς ανθρώπους, χωρίς προσωπείο, πρόσχαρους, αγνά φιλόξενους, χωρίς ζιζάνια στην ψυχή τους και γνήσια κοινωνικούς σύμφωνα τη ρήση του Αποστόλου Παύλου "Χαίρειν μετά χαιρόντων και κλαίειν μετά κλαιόντων" και κυρίως το "Χαίρειν μετά χαιρόντων . . . " που προϋποθέτει καλλιεργημένη και γενναία ψυχή. Τους θαύμαζα, τους αγάπησα και είχα τη χαρά να αγαπηθώ απ΄ όλους. Σίγουρα, γι' αυτόν τον καλαίσθητο και μυρωδάτο ανθρώπινο ανθόκηπο, σημαντικός ήταν διαχρονικά ο ρόλος της Εκκλησίας σας, του Σχολείου σας και ο ζήλος όλων για ουσιαστική μόρφωση. Δεν είναι τυχαίο που πάρα πολλοί Γερανιώτες κατείχαν πάντα σπουδαίες θέσεις στην Κύπρο και αλλού σε σημαντικές δραστηριότητες.
Ακόμη θυμάμαι όταν τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου το 1966 ο Παπαγιώργης (πατέρας του δάσκαλου), πριν ψάλλει το Χριστός Ανέστη ρώτησε να μάθει αν λείπει κανείς. Εντυπωσιάστηκα και είπα μέσα μου: Να ένα αθώο χαλινάρι που κρατάει τους ανθρώπους μονοιασμένους. Ως δάσκαλος δε μπορούσα να μην επισκεφθώ το Σχολείο σας. Εκεί γνώρισα τον αγαπητό Παναγιώτη Παπαγεωργίου, έναν συνάδελφο στο ξεκίνημα της αποστολής του, να λειτουργεί στο δικό του ναό - της παιδείας - με αγάπη ζήλο και πάθος. Παναγιώτη, η εκτίμηση που εισπράττεις απ' όλους τους μαθητές σου αποδεικνύει την ευδόκιμη πορεία σου και άλλη αμοιβή απ' αυτήν δεν είναι πιο μεγάλη.
Πώς θα μπορούσα να ξεχάσω τον αγροφύλακα του χωριού σας, που με επισκεπτόταν τακτικά και όπως διαπίστωσα λειτουργούσε αποτελεσματικά για τη συμφιλίωση όλων. Ήταν ο δικός σας Τιμάγια και σωστά επονομάστηκε με το όνομα του Φιλανδού στρατηγού που ήταν για πολλά χρόνια διοικητής της ειρηνευτικής δύναμης του Ο.Η.Ε., γνωστού για τα φιλάνθρωπα αισθήματα και πράξεις του.
Αγαπητοί μου, μπορεί να σας ξερίζωσε και σας σκόρπισε ο βάρβαρος Αττίλας, όμως εσείς παραμένετε περισσότερο ενωμένοι και βιώνετε με αξιοπρέπεια και τις ίδιες αρετές που σας χαρακτηρίζουν.
Φίλοι μου, η ευτυχία είναι παντού κι εσείς όπως και τα "δίδυμα" αδέρφια σας από την Κρήτη, ξέρετε καλά να τη βρίσκετε. Στην κάλλιστη πάνσοφη μάνα φύση - στα βουνά, στις θάλασσες στους κάμπους - στις άδολες παρέες, στα έργα των χεριών και του μυαλού, στα τραγούδια στο χορό, στα ευγενή συμπόσια και στη χαρά που δίνετε απλόχερα.
Προσμένω μαζί σας την ημέρα που θα λυθεί δίκαια το κυπριακό πρόβλημα και θα απελευθερωθούν τα κατεχόμενα. Να αναστήσουμε το Γεράνι σας, ξεκινώντας από την Αγία Αικατερίνη σας.
Συμμετέχω νοερά στο αντάμωμά σας και χαίρομαι με τη χαρά σας.
Νά 'στε ακμαίοι σωματικά και πνευματικά, με πολλές ευτυχισμένες στιγμές, πάντα με καλή διάθεση για όμορφες δημιουργίες και προκοπή βίου.
Εβίβα ! ! ! Σας φιλώ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΣΟΥΜΑΧΙΔΗΣ 

φωτογραφία: Ο Αναστάσιος Τσουμαχίδης κάθεται αριστερά του πατήρ Γεώργιου, του πατέρα μου. Δεξιά του πατήρ Γεώργιου εγώ ο Παναγιώτης Παπαγεωργίου, δεξιότερα ο μ. Κυριάκος Παύλου, μετά ο τότε αγροφύλακας μ. Χρίστος Καλλή, μετά ο μ. Λοίζος Παντελή

Παναγιώτης Παπαγεωργίου Η ομορφιά, η Χάρη, η Γραφικότητα συμπυκνωμένη σε μια λέξη. ΓΕΡΑΝΙ ΚΑΡΠΑΣΙΑΣ. Στις νότιες πλαγιές του Πενταδάκτυλου κάπου εκεί που σμίγει η χερσόνησος των Αγίων και των Ηρώων, η Καρπασία, με την μεγάλη σιτομάνα Μεσαριά βρίσκεται το χωριό μας, το Γεράνι. Πάνωθέ του στολίδι και κορόνα του η Καντάρα, το μοναδικό ορεινό θέρετρο της επαρχίας Αμμοχώστου και η Παναγιά η Παντάνασσα, η Κανταριώτισσα, φύλακας αγγέλου και προστάτης του. Νότια, η θάλασσα του Μπογαζιού. Γαλανή, ακύμαντη τις πιο πολλές μέρες του χρόνου, καθάρια. Έλαμπε κάθε άνοιξη. Ριγούσε το κύμα απαλά με το πρώτο ριπίδισμα του φθινοπωρινού αγέρα. Παιχνίδιζε φιλήδονα, ναζιάρικα, τα καλοκαίρια. Εκεί γεννηθήκαμε. Ήμεροι οι μικροκάμποι. Φιλικά τα βουναλάκια. Οι λόφοι είτε γυμνοί ξεκούραζαν το μάτι με την εναλλαγή στο σχήμα και στο χρώμα κι ανάμεσα τους κυλούσαν οι χείμαρροι και τα ρυάκια δίπλα από ελιές και χαρουπιές, σκίνα και αγριοπρίναρα, βουνίσιο θυμάρι και χαμομήλι και ασφόδελους που μεθούσαν την ανάσα με τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές. Μα ήταν και η άνοιξη. Αχ, αυτή η άνοιξη στο Γεράνι! Ένας απέραντος πολύχρωμος ζωντανός τάπητας απλώνεται στους μικροκάμπους, στα βουναλάκια, στους λόφους, στις όχθες του Γαστρού ποταμού, παντού ως εκεί που φθάνει ανθρώπου μάτι. Ζώνει τους λόφους, κυματίζει στις πλαγιάς, πλημμυρίζει τις πεδιάδες, δίνει ψυχή στα άψυχα, κάνει τις πέτρες να μιλούν, το χώμα να κινείται, τα δέντρα και τα σπάρτα να τραγουδούν. Γενιές και γενιές δουλέψαμε τούτη τη γή. Την ποτίσαμε με ποτάμια ιδρώτα. Την αγαπήσαμε σαν μάνα το παιδί της. Μα μάνα ήταν αυτή! Αυτή μας γέννησε, μας νανούρισε, μας έθρεψε, μας ανάστησε, γίναμε ένα μαζί της. Και αυτή ένιωθε την αγάπη μας και μας αντάμειβε. Πότε δεν είχαμε παράπονο. Λάδι, χαρούπια, σιτηρά, βαμβάκι και σησάμι, άνυδρα κηπευτικά κι άλλα ακόμη προϊόντα της κυπριακής γης γέμιζαν τις αποθήκες. Και το εισόδημα συμπληρωνόταν μ’ ότι έδιναν τα οικόσιτα ζώα, οι κατσίκες, τα πρόβατα, τα πουλερικά, οι καματερές αγελάδες. Οι άνθρωποι όλοι του μόχθου και της σκληρής δουλειάς. Χάραμα σουρούπωμα. Πράα πρόσωπα, ήρεμα, γαλήνια. Την αποστολή στη γη έτος έτσι την ένιωθαν: Να δουλεύουν τίμια, να μεγαλώνουν σωστά τα παιδιά τους. Με βαθιά πίστη στο θεό, με σεβασμό κι αγάπη για την πατρίδα, για τις πανανθρώπινες αξίες και αρχές. Κι ήσυχοι πως τούτη την αποστολή την είχαν πάνω απ’ όλα και στο σωστό δρόμο δεν είχαν παράπονο κανένα, καμία βαρυγκωμιά για τη ζωή. Οι γέροντες κάθονταν στον καφενέ, έβλεπαν τη φύτρα τους ν’ ακολουθεί σίγουρο δρόμο και κοίταζαν κατάματα το χάρο. Δεν τον φοβούνταν. Γίνονταν ίδιο με το χώμα, με τις πέτρες, με το τρεχούμενο νερό. Αθάνατοι. Γεννούσαν τα παιδιά τους, αυτά τα εγγόνια κι ύστερα έρχονταν τα δισέγγονα. Κι η ζωή, ίδια κι απαράλλαχτη για αιώνες, συνεχίζονταν. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το κάθε απόγευμα Σαββάτου εκείνα τα γλυκόλαλα καμπανοκτυπήματα – καλέσματα – για τον εσπερινό. Έβγαιναν καλοντυμένοι οι νοικοκυραίοι με τα παιδιά και τους γέροντες γονείς για την Αγία Αικατερίνη να λειτουργηθούν, ν΄ ανάψουν το κερί τους στους Αγίους, να προσευχηθούν. Συνήθεια καλά ριζωμένη πάππου προπάππου. Και τις Κυριακές και τις γιορτές- Κυριακή και γιορτή κάθε φτωχικού- αρχοντικού για τον νοικοκύρη- όλοι και πάλι στο καθήκον απέναντι στο Δημιουργό. Ήταν πάντα ολιγόψυχο το Γεράνι. Έχει όμως να σεμνύεται ότι έχει προσφέρει στην ευρύτερη ζωή του τόπου μας πολλά παιδιά του που καταξιώθηκαν σε πολλούς τομείς της, στην εκπαίδευση, στις επιστήμες, στη δημόσια ζωή, στο εμπόριο και στην πολιτιστική ακόμη. Έδωσε ολόψυχα το παρόν του σ΄ όλους τους σύγχρονους αγώνες του Κυπριακού Ελληνισμού για την ελευθερία. Οι Γερανιώτες διακρίθηκαν για τη δράση τους στα Οκτωβριανά του 31 και στο μεγάλο ξεσηκωμό, στον επικότερο αγώνα του Ελληνισμού της Κύπρου, τον αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Ταξιάρχη Καρπασίας ότι η ομάδα δολιοφθορέων της Ε.Ο.Κ.Α. Γερανίου πέτυχε το ακατόρθωτο: Να ανατινάξει με νάρκη αγγλική ναρκοσυλλέκτιδα στο δρόμο Γερανίου-Καντάρας στις 14 Νοεμβρίου 1958. Κέντρο κάθε κοινωνικής εκδήλωσης ήταν η πλατεία του “Γερόλακκου” στη διασταύρωση που οδηγεί νότια στον Άγιο Ηλία, βόρεια στην Καντάρα, ανατολικά στο Όβγορος και δυτικά από δύο δρόμους προς τα Άρδανα. Γύρω από την πλατεία ήταν η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, το Δημοτικό Σχολείο, το οίκημα του Θ.Ο.Ι (θρησκευτικό Ορθόδοξο Ίδρυμα), το συνεργατικό παντοπωλείο και σε απόσταση αναπνοής τα καφενεία. Στο κέντρο του χωριού βρίσκονταν το εκ βάθρου ανεγερθέν παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, το οποίο καταστράφηκε από ανεμοστρόβιλο που έπληξε το χωριό το 1961. Στα δυτικά επί της κορυφής δασωμένου λόφου βρισκόταν το εξωκκλήσι της Παναγίας της Ευαγγελίστριας. Χρησιμοποιείται ο αόριστος στην αναφορά των ιερών τόπων λατρείας που υπάρχουν στην κοινότητα γιατί ο μεν ιερός ναός της Αγίας Αικατερίνης, προστάτιδος της κοινότητας, έχει δεχθεί όλη την εκδικητική μανία των εποίκων που κατοικούν στο χωριό ώστε να καταστεί ερείπια και είναι, ίσως ο πιο κατεστραμμένος ναός όλων των κατεχομένων κοινοτήτων. Ο ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου έχει μετατραπεί σε τζαμί, το δε ξωκλήσι της Παναγίας της Ευαγγελίστριας σε αποθήκη σανού. Τίποτε σήμερα δεν μαρτυρεί στον επισκέπτη το όλο ομορφιά και γραφικότητα καρπασίτικο χωριό. Αποψιλώθηκαν τα δέντρα, χαλάστηκαν τα σπίτια, λες και ξηλώθηκαν κι οι δρόμοι και μένει εκεί σαν ένα άταφο κουφάρι πεταμένο στο πλατύ οροπέδιο και το τσιμπολογούν τα λογής όρνια. Ο σύνδεσμος εκτοπισμένων όπως ο σύνδεσμος αποδήμων και εκτοπισμένων Λονδίνου οργανώνουν κάθε χρόνο, ανήμερα της γιορτής της Αγίας Αικατερίνης -25 Νοεμβρίου-, συνεστιάσεις και άλλες εκδηλώσεις με στόχο τη συντήρηση της μνήμης του χωριού αλλά και ως μια ευκαιρία να βρίσκονται όλοι οι χωριανοί μαζί, αναθυμούνται τις καλές και ευτυχισμένες ημέρες, και γνωρίζεται μεταξύ της η νεώτερη γενιά των Γερανιωτών. Και τούτο θα συνεχίζεται ως την ευλογημένη, εκείνη “μέρα που θα φέρει στον καθένα και δροσιά και ποστασιά.”